STEVEN SPIELBERG

Steven Spielberg (producent) jest głównym wspólnikiem w wytwórni Dream Works Studios, którą założył wspólnie z Jeffreyem Katzenbergiem i Davidem Geffenem w październiku 1994 roku, a która została sprzedana na początku 2006 r. wytwórni Paramount Pictures. Pod ich kierownictwem wytwórnia Dream Works odniosła sukces kinowy i komercyjny, a wśród jej dokonań są jedne z najbardziej utytułowanych filmów ostatnich lat, w tym trzy nagrodzone kolejno Oscarami® dla najlepszego filmu obrazy American Beauty, Gladiator i Piękny umysł (dwa ostatnie w koprodukcji z wytwórnią Universal).

Spielberg, będący jednym z najbardziej znanych i wpływowych filmowców w branży, był reżyserem, producentem lub producentem wykonawczym filmów, które znalazły się w czołówce wszechczasów pod względem uzyskanych przychodów, w tym takich jak Park Jurajski i E.T. Wśród niezliczonych nagród, jakie otrzymał, należy wspomnieć o trzech nagrodach Amerykańskiej Akademii Filmowej – dwóch za najlepszą reżyserię i dla najlepszego filmu za Listę Schindlera i jednym za najlepszą reżyserię za Szeregowca Ryana.

Będący koprodukcją DreamWorks/Paramount, chwalony przez krytyków dramat wojenny Szeregowiec Ryan, z Tomem Hanksem w roli głównej, był najbardziej zyskownym filmem (w USA) w 1998 roku. Film ten otrzymał także najwięcej nagród w tym roku, włączając w to pięć Oscarów (w tym jeden dla Spielberga w kategorii “Najlepszy reżyser”) oraz dwa Złote Globy w kategorii “Najlepszy film (dramat)” i “Najlepszy reżyser”. Spielberga docenili także nagrodą jego koledzy z Amerykańskiego Zrzeszenia Reżyserów Directors Guild of America (DGA) Award, a Amerykańskie Zrzeszenie Producentów Producers Guild of America’s (PGA) przyznało mu i pozostałym producentom filmu nagrodę im. Darryla F. Zanucka w kategorii „Producent roku – film fabularny”. W tym samym roku PGA przyznało także Spielbergowi prestiżową nagrodę Milestone Award za historyczny wkład w rozwój branży filmowej.

Szeregowiec Ryan otrzymał także tytuł Najlepszego Filmu od zrzeszeń krytyków z Nowego Jorku, Los Angeles, Chicago, Toronto, Brytyjskiego Zrzeszenia Krytyków i Zrzeszenia Krytyków Telewizyjnych (Broadcast Film Critics Association), przy czym organizacje z Los Angeles, Toronto i Zrzeszenie Krytyków Filmowych samemu Spielbergowi przyznały tytuł Najlepszego Reżysera.

W 1994 roku Spielberg zdobył dwie nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej (w kategorii “Najlepszy reżyser” i “Najlepszy film” za uznany na całym świecie film Lista Schindlera, który w sumie zebrał aż siedem Oscarów). Film otrzymał także tytuły Najlepszego Filmu od największych organizacji krytyków, a ponadto siedem nagród BAFTA, w tym dwie dla samego Spielberga. Reżyser otrzymał także Złoty Glob i drugą nagrodę DGA.

Pierwszą w swej karierze nagrodę DGA Spielberg otrzymał za swoją pracę przy Kolorze purpury. Został także uhonorowany nominacjami do Oscarów w kategorii “Najlepszy reżyser” za Monachium, E.T., Poszukiwaczy zaginionej arki i Bliskie spotkania trzeciego stopnia. Za te filmy oraz za Imperium słońca, Szczęki i Amistad otrzymał także nominacje do nagrody DGA. Mając w sumie na koncie dziesięć nominacji do nagród DGA, a więc więcej niż jakikolwiek reżyser w historii, Spielberg otrzymał w 2000 r. nagrodę DGA za całokształt dokonań filmowych. Jest także laureatem nagrody za całokształt pracy przyznanej przez American Film Institute oraz prestiżowej nagrody im. Irvinga G. Thalberga przyznanej przez Academy of Motion Picture Arts and Sciences.

W 2005 r. Spielberg wyreżyserował dwa filmy – Wojnę światów i Monachium – wyprodukował także Wyznania gejszy. Wojna światów, w której główną rolę zagrał Tom Cruise, jest współczesną interpretacją klasycznej powieści futurystycznej H.G. Wellsa. Monachium, thriller historyczny, którego akcja rozgrywa się po zabójstwie 11 sportowców izraelskich podczas igrzysk olimpijskich w Monachium w 1972 r., zdobył pięć nominacji do nagród Amerykańskiej Akademii Filmowej, w tym w kategorii “Najlepszy film” i za najlepszą reżyserię dla Spielberga. W tej koprodukcji wytwórni Universal/DreamWorks główne role zagrali Eric Bana, Daniel Craig i Geoffrey Rush. Wyznania gejszy, wyreżyserowane przez Roba Marshalla i oparte na bestsellerze Arthura Goldena, zdobyły trzy Oscary – za najlepsze zdjęcia, kierownictwo produkcji i kostiumy. Wśród innych, nowszych filmów Spielberga należy wymienić Terminal, z Tomem Hanksem i Catherine Zetą-Jones w rolach głównych, oraz Złap mnie, jeśli potrafisz, z Leonardo DiCaprio i Tomem Hanksem. Spielberg był także autorem scenariusza, reżyserem i producentem filmu A.I. Sztuczna inteligencja, zrealizowanym na podstawie wizji nieżyjącego Stanleya Kubricka. W 2000 r. Spielberg otrzymał nagrodę Stanley Kubrick Britannia Award za dokonania filmowe, przyznaną przez BAFTA w Los Angeles.

Urodzony 18 grudnia 1946 r. w Cincinnati (Ohio) Spielberg wychował się na przedmieściach Haddonfield (New Jersey) i Scottsdale (Arizona). Amatorskie filmy zaczął kręcić jeszcze będąc nastolatkiem, po czym poszedł na studia filmowe na California State University w Long Beach. W 1969 r. jego 22-minutowy film krótkometrażowy Amblin został pokazany na Festiwalu Filmowym w Atlancie, dzięki któremu został najmłodszym w historii reżyserem, który podpisał długoterminowy kontrakt z jedną z największych wytwórni w Hollywood.

Cztery lata później wyreżyserował trzymający w napięciu film telewizyjny Pojedynek na szosie, którym zyskał sobie zainteresowanie zarówno krytyków, jak i widowni. Jego reżyserskim debiutem kinowym był film Sugarland Express, nakręcony na podstawie scenariusza, którego był współautorem. Do jego wczesnych dokonań reżyserskich należą Na zawsze, Hook oraz sequele Poszukiwaczy zaginionej arki – Indiana Jones i świątynia zagłady oraz Indiana Jones i ostatnia krucjata.

W 1984 r. Spielberg założył swoją własną spółkę produkcyjną, Amblin Entertainment. Pod marką Amblin wystąpił jako producent lub producent wykonawczy kilkunastu filmów, w tym takich przebojów, jak Gremliny, Goonies, Powrót do przyszłości I, II i III, Kto wrobił królika Rogera?, Amerykańska opowieść, Pradawny ląd: Pierwsza wielka przygoda, Flintstonowie, Kacper, Twister, Maska Zorro, Faceci w czerni oraz Faceci w czerni 2. Amblin Entertainment produkuje także przebój serialowy Ostry dyżur.

Innym z dokonań telewizyjnych Spielberga jest wyprodukowany wraz z Tomem Hanksem wielokrotnie nagradzany miniserial Kompania braci dla telewizji HBO i DreamWorks. Na podstawie książki pod tym samym tytułem, napisanej przez nieżyjącego już Stephena Ambrose’a, oparta na faktach produkcja wojenna zdobyła nagrody Emmy i Złote Globy w kategorii „Najlepszy miniserial”. Nagrodę Emmy w tej samej kategorii zdobył także w 2002 r. serial Wybrańcy obcych, którego producentem wykonawczym był Spielberg dla telewizji DreamWorks i kanału Sci-Fi. W 2005 r. Spielberg i DreamWorks Television połączyli swe siły ze stacją TNT, by wyprodukować 12-godzinny serial Into the West, będący opowieścią o dwóch wielopokoleniowych rodzinach Amerykanów i Indian i o ich zmaganiach na Dzikim Zachodzie pokazanych z dwóch zdecydowanie odmiennych punktów widzenia. W 2007 r. na małe ekrany wejdzie nakręcony według zasad reality show serial On the Lot, w którym młodzi reżyserzy/filmowcy będą współzawodniczyć o kontrakt z wytwórnią DreamWorks. On the Lot produkują spółki Mark Burnett Productions, DreamWorks Television i Amblin Television. Autorami reality show, który nada telewizja Fox, są Spielberg i Mark Burnett, którzy wystąpią także w charakterze producentów wykonawczych.

Spielberg poświęcił także swój czas i środki na rzecz wielu akcji dobroczynnych. Wpływ, jaki wywarła na nim praca nad Listą Schindlera, skłonił go do założenia fundacji Righteous Persons Foundation, której przekazał cały swój zysk z filmu. Założył także fundację Survivors of the Shoah Visual History Foundation, która dotąd zebrała ponad 52 000 wspomnień osób, które przeżyły Holocaust. Spielberg był producentem wykonawczym Ostatnich dni, trzeciego filmu dokumentalnego Shoah Foundation, który w 1999 r. zdobył nagrodę Amerykańskiej Akademii Filmowej w kategorii „Najlepszy film dokumentalny”. W 2005 r. archiwum wspomnień należące do fundacji zostało przeniesione do University of Southern California. Nowy instytut historii wizualnej i edukacji powołany przez USC i Shoah Foundation będzie zajmował się badaniami i przyznawaniem stypendiów w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych. Ponadto Spielberg jest emerytowanym prezesem Starlight Starbright Children’s Foundation, która wspiera poważnie chore dzieci, łącząc w swoich wysiłkach opiekę pediatryczną, technologię i rozrywkę.